زایمان بریچ، موقعیتی است که در آن سر نوزاد در وضعیت نامناسبی برای تولد قرار می‌گیرد و زایمان طبیعی را با اختلال مواجه می‌کند. همه افراد می‌دانند که یک نوزاد برای زایمان طبیعی باید از قسمت سر متولد شود و اگر در وضعیت دیگری قرار بگیرد، هم برای نوزاد و هم برای مادر خطرناک خواهد بود. اگر جنین رو به پاهای خود قرار گرفته باشد، وضعیت بریچ اتفاق خواهد افتاد که در ادامه شما را برای رویایی با این موقعیت راهنمایی خواهیم کرد. پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
وضعیت بریچ جنین چیست؟
در همه بارداری‌ها وقتی جنین به مرحله زایمان می‌رسد، در واقع سر او در وضعیتی قرار گرفته است که از واژن خارج شود تا زایمان طبیعی اتفاق بیفتد. اما گاهی اوقات جنین در حالت طبیعی قرار نمی‌گیرد و می‌چرخد. در این موقعیت به جای سر پاهای او در موقعیت زایمان قرار می‌گیرند که به این حالت، وضعیت بریچ می‌گویند که امکان زایمان طبیعی را دشوار می‌کند. این اتفاق تقریبا نادر است و در حدود 4 درصد از زایمان‌ها رخ می‌دهد.
همه نوزادان با حالت وضعیتی طبیعی به دنیا نمی‌آیند و وقتی زایمان بریچ اتفاق می‌افتد، عوارض آن می‌تواند زیاد باشد. این اتفاق با این که کمتر رخ می‌دهد، اما میزان رخ دادن آن در زایمان‌های زودرس بیشتر از زایمان‌های به موقع است.
بیشتر بخوانید: زایمان طبیعی در کرج
نحوه زایمان بریچ چگونه است؟
اگر جنین شما در هفته سی و ششم در این وضعیت قرار گرفته است، معمولا پزشک EVC را پیشنهاد می‌دهد. این روش یک تکنیک غیر جراحی است که برای حرکت دادن نوزاد در رحم استفاده می‌شود. در این روش، دارویی برای کمک به آرام ماندن شرایط رحم تجویز می‌شود. همچنین امکان دارد که از سونوگرافی برای تعیین موقعیت جنین، مقدار مایع آمنیوتیک و محل جفت در رحم استفاده شود.
وقتی که پزشک یک فشار ملایم به جنین وارد می‌کند، سر آن جکت کرده و رو به پایین قرار می‌گیرد. در طول انجام این روش، قلب جنین به شدت کنترل می‌شود تا در صورت بروز مشکل، پزشک به سرعت انجام EVC را متوقف کند. معمولا این کار در نزدیکی اتاق زایمان انجام می‌شود تا بلافاصله بعد از آن مادر برای زایمان آماده شود. در صورتی که حین EVC مشکلی پیش بیاید پزشک زایمان سزارین را در دستور کار قرار خواهد داد. معمولا این روش بی‌خطر است، اما ممکن است هم برای مادر و هم برای نوزاد کمی آزاردهنده باشد. حدود نیمی از نوزادانی که در وضعیت بریچ قرار می‌گیرند، با استفاده از EVC می‌توانند به صورت طبیعی به دنیا بیایند.
بیشتر بخوانید: زایمان سزارین در کرج
چرا بریچ جنین اتفاق می‌افتد؟
دلیل اصلی این امر هنوز مشخص نیست، اما مطالعات و تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از عوامل می‌توانند وضعیت بریچ را به وجود بیاورند. شرایطی که احتمال بروز این امر را تشدید می‌کنند، به شرح زیر هستند:
- بارداری دوقلو یا چندقلو
مادرانی که چند قلو باردار می‌شوند، بیشتر با احتمال زایمان بریچ مواجه می‌شوند. وقتی تعداد نوزادان زیاد باشد، حرکت و قرارگیری در موقعیت معین برای آن‌ها دشوار می‌شود به همین دلیل در هنگام زایمان ممکن است یکی از آن‌ها در این وضعیت قرار بگیرد.
- سابقه زایمان زودرس مادر
اگر بارداری اولتان نیست و قبلا هم زایمان داشته‌اید، این اتفاق می‌تواند برای شما رخ دهد. معمولا زنانی که زایمان زودرس داشته‌اند، این احتمال در بارداری‌های بعدی نیز رخ می‌دهد به همین دلیل احتمال به وجود آمدن وضعیت بریچ نیز بیشتر می‌شود.
- بیش از حد بودن مایع آمنیوتیک
این وضعیت که به نام پلی هیدرآمنیوس شناخته می‌شود، در اثر فعالیت بیش از حد غده آمنیوتیک به وجود می‌آید. وقتی مایع آمنیوتیک زیاد باشد، فعالیت جنین به هم می‌ریزد و ممکن است در موقعیت بریچ قرار بگیرد.
- شکل غیر طبیعی رحم
در برخی موارد ممکن است رحم رشد غیر طبیعی داشته باشد که به آن فیبروم رحم نیز گفته می‌شود. وقتی رحم بیش از حد تورم داشته باشد و بزرگ شود، كانال زایمان مسدود می‌شود یا زایمان بریچ اتفاق می‌افتد.
تاثیر جنین بریچ بر بارداری
اکثر بانوان نگران این هستند که جنین بریچ چه تاثیری بر بارداری آن‌ها می‌گذارد؟ آیا جنینی که در وضعیت بریچ قرار دارد می‌تواند سالم به دنیا بیاید؟ داشتن همه این سوالات طبیعی است و نباید به مادر استرس مضاعف وارد کرد. معمولا اکثر نوزادانی که در وضعیت زایمان بریچ قرار می‌گیرند، می‌توانند سالم به دنیا بیایند. در موارد نادر احتمال کمی وجود دارد که نوزاد متولد شده دارای نقایص مادرزادی باشد.
نحوه زایمان بریچ چگونه است؟
برخی از بانوان در دوران بارداری ممکن است حس کنند لگدهای جنین در قسمت پایینی رحم است و مانند دیگر جنین‌ها در قسمت مرکزی نیست. گاهی اوقات نیز امکان دارد حس کنند که یک برآمدگی در قسمت دنده‌ها وجود دارد. البته در این مورد جای هیچ نگرانی نیست چرا که سر جنین است که به این قسمت فشار می‌آورد. در این مواقع می‌توان گفت که نوزاد احتمالا در وضعیت بریچ قرار گرفته است. در این حالت‌ها وقتی زمان زایمان فرا می‌رسد، زایمان طبیعی عموما با مشکل مواجه می‌شود، بنابراین، معمولا پزشک سزارین از نوع C-section را ترجیح می‌دهد.
تا پایان هفته سی و ششم باید صبر کنید تا جنین به حالت عادی بازگردد و اگر این اتفاق رخ ندهد، برنامه زایمان عوض خواهد شد. زایمان بریچ به صورت طبیعی می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد. بنابراین، برنامه‌ریزی برای زایمان سزارین ایمن‌ترین گزینه برای نوزاد و مادر خواهد بود.
آیا می‌توان جنین بریچ را چرخاند؟
وقتی به پزشک خود مراجعه می‌کنید و تشخیص می‌دهد که جنین در حالت بریچ قرار گرفته است، احتمالا از پزشک برای چرخاندن جنین سوال می‌کنید. همان‌طور که اشاره کردیم، بهترین راه حل این است که تا لحظات آخر صبر کنید. اگر این اتفاق نیفتد و جنین به حالت عادی باز نگردد، استفاده از روش EVC راه مناسبی برای چرخاندن جنین است.
زایمان طبیعی بریچ چگونه است؟
اگر در یک وضعیت خاص مجبور باشید که زایمان به روش بریچ را انجام دهید، باید برخی نکات را رعایت کنید. در این زمان مهم است هم پزشک خودتان و هم یک ماما با تجربه شما را در زایمان همراهی کنند. ضربان قلب نوزاد باید به صورت مداوم با کاردیوتوکوگرافی کنترل شود. علاوه بر این برای کاهش درد می‌توانید از یک مسکن سبک استفاده کنید.
بیشتر پزشکان توصیه می‌کنند که زایمان بریچ در حالت ایستاده اتفاق بیفتد، اما اگر پزشک شما در این زمینه تجربه کافی داشته باشد ممکن است برای زایمان وضعیت دیگری را در نظر بگیرد. با تمامی این نکات و موارد گاهی اوقات امکان دارد که مادر به سزارین اورژانسی نیاز پیدا کند.
کلام آخر
آنچه در این مطلب خواندید اطلاعات کاملی از زایمان بریچ و شرایط و نحوه انجام آن بود. اگر احتمال وضعیت بریچ برای شما وجود دارد. نیازی به نگرانی نیست. با راهکارهای گفته شده این شرایط توسط پزشک شما کنترل می‌شود. کافیست آرامش خود را حفظ کنید و به پزشک خود اطمینان کنید.