ناباروری یکی از مسائل مهم پزشکی است که بر روی سلامت جنسی و حتی روابط زناشویی تأثیر قابل توجهی دارد. اگر چه ناباروری در اکثر موارد تنها به خانم ها مربوط میشود، اما در حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد مواقع شاهد ناباروری در مردان هستیم. در این مقاله به بررسی علل، تشخیص و راهکارهای موجود برای درمان ناباروری در مردان خواهیم پرداخت. همراه ما باشید.
ناباروری در مردان چیست؟
ناباروری در مردان اختلال در سیستم تولید مثل آنهاست و به حالتی اطلاق میشود که اسپرم به هر دلیلی توانایی رسیدن به تخمک یا قدرت بارور کردن آن را ندارد و فرد توانایی والد شدن را از دست داده است.
علل ناباروری در مردان
✅برخی عوامل مانند التهابات ناشی از عفونتها، اختلالات هورمونی، بیماریهایی مانند دیابت و بیماریهای قلبی، عوامل نقص ایمنی، وجود تومورها و سایر مشکلات سیستمیک بدن میتوانند باعث ناباروری در مردان شوند.
✅مصرف الکل، استفاده از مواد مخدر، سیگار، تغذیه ناسالم، مواد شیمیایی و تشعشعات مضر، تماس با آلایندههای محیطی و تنشهای روحی میتوانند به صورت غیرمستقیم بر روی باروری مردان تأثیر بگذارند.
✅برخی ازعفونتها مانند التهاب پروستات و التهاب روده ناشی از عفونتهای باکتریایی یا ویروسی میتوانند باعث ناباروری در مردان شوند.
✅مشکلات فیزیکی مانند واریکوسل (تورم و بزرگ شدن رگهای بیضه مانند رگهای واریسی) و انسداد لوله فیلوژنی میتوانند ازعلت های ناباروری در مردان باشند.
✅بیماری سلیاک نوعی بیماری گوارشی است که ناشی از حساسیت به پروتئین موجود در گندم (گلوتون) میباشد و میتواند منجر به ناباروری در مردان شود.
✅چرخش بیضه ها درون کیسه موجب تورم و مسدود شدن خون رسانی میشود که میتواند آسیب های جدی و خطرناک به همراه داشته باشد.
تشخیص ناباروری در مردان
برای تشخیص ناباروری در مردان بهترین متخصص زنان در کرج پس از بررسی زن یک سری آزمایش و تصویر برداری برای مرد تجویز می کند که به شرح زیر می باشد:
بررسی پرونده و سوابق پزشکی: در این مرحله، پزشک به طور دقیق سوابق پزشکی فرد را بررسی میکند تا عواملی که ممکن است سبب ناباروری در فرد شده باشد را مورد بررسی قرار دهد.
آزمایشات: برخی آزمایشات مانند تعداد و کیفیت اسپرم، آزمایشات اندازه گیری سطح تستوسترون، آزمایشات عفونی و سایر آزمایشات تشخیصی به منظور ارزیابی از وضعیت باروری مردان صورت میگیرد.
سونوگرافی(اولترا سوند): با استفاده از امواج صوتی ساختار بیضه های آقایان را مورد بررسی قرار میدهند.
راه های پیشگیری از ناباروری در آقایان
ناباروری در آقایان میتواند به علل متعددی از جمله مشکلات نسبتاً ساده تا پیچیده ایجاد شود . در ادامه به برخی از روشهای پیشگیری ناباروری در آقایان عبارتند از:
- حفظ سلامت عمومی: حفظ یک سبک زندگی سالم با تغذیه مناسب، ورزش و فعالیت های بدنی منظم و کنترل استرس و اضطراب میتواند برای سلامتی عمومی و تولید بهتر اسپرم مفید باشد.
- عدم قرارگیری در گرما زیاد: استفاده از لباسهای خنک و جلوگیری از قرار گرفتن بیش از حد در معرض گرما (مثلاً از حمامهای داغ یا جکوزی داغ، سونا) میتواند از خطر ناباروری ناشی از گرمای بیش از حد جلوگیری کند.
- عدم استفاده از سیگار و مواد مخدر: استفاده ازهرگونه مواد مخدرحتی مصرف سیگار میتواند به کاهش تولید اسپرم و کیفیت آن منجر شود. بنابراین، جلوگیری از استفاده از مواد مخدر میتواند در پیشگیری از ناباروری مؤثر باشد.
- عدم قرا گیری در محیط های شیمیایی: تماس مستقیم با مواد شیمیایی مضر، تراشه ها، امواج رادیویی و موبایل میتوانند بر کیفیت اسپرم تأثیر منفی داشته باشند.
- استفاده نکردن از محصولات حاوی مواد سمی و قرار ندادن تلفن همراه در جیب شلوار(نزدیک به ناحیه تناسلی) میتواند ازعوامل محیطی خطر ساز جلوگیری کند.
- جلوگیری از ابتلا به عفونتهای مزمن تناسلی : عفونتهای تناسلی میتوانند کیفیت اسپرم را تحت تأثیر قرار داده و منجر به ناباروری شوند.
- استفاده از روشهای مقابله با عفونتهای تناسلی، مانند استفاده از روشهای محافظتی در رابطه جنسی، رعایت نکات بهداشتی و مراجعه به پزشک برای درمان عفونتها، میتواند از عفونت های تناسلی جلوگیری کند.
- مخافظت از وارد شدن ضربه به اندام تناسلی: جلوگیری از ضربه به ناحیه تناسلی واستفاده از وسایل محافظتی بیضه ها برای ورزشکاران میتواند احتمال خطر ناباروری را کنترل کند.
کدام مردان بیشتر در معرض خطر ناباروری قرار دارند؟
عده ای از مردان هستند که با توجه به شرایط شخصی و محیط پیرامون خود نسبت به سایر مردان بیشتر در معرض خطر ناباوری قرار دارند از قبیل:
- مردان چاق و آقایانی که دارای اضافه وزن هستند.
- کسانی که در معرض تشعشعات وسموم محیطی خطرناک مانند:سرب، جیوه و… قرار میگیرند.
- آقایانی که برخی از دارو های مضر را مصرف میکنند مانند:کتوکونازول، سایمتیدین و…
- مردانی که به طور مداوم مصرف کننده سیگار و تنباکو هستند.
- کسانی که بیماری های زمینه ای مرتبط با بیضه ها دارند.
- افرادی که در معرض تستوسترون قرار میگیرند.
درمان ناباروری در مردان
تقریبا از هر 8 زوج، یک زوج نابارور هستند و برای به دنیا آوردن فرزند خود دچار مشکلات میشوند اما امروزه باپیشرفت علم و گسترش شیوه های مدرن مشکلات ناباروری در مردان قابل درمان شده است وپزشک متخصص با توجه به علت ناباروری، روش درمان مناسب برای فرد بیمار را تشخیص میدهد.
انواع درمان ناباروری در مردان
باتوجه به پیشرفت و گسترش علم بسیاری از ناباروری ها قابل درمان هستند و جای هیچ نگرانی باقی نیست و روش های درمانی متفاوتی بسته به نوع تشخیص پزشک وجود دارد مانند:
- دارو درمانی: پزشک متخصص برای افزایش میزان اسپرم های فرد بیمار، هورمون درمانی میکند.
- تغییرسبک زندگی: عدم استفاده ازهرگونه دخانیات و الکل، حفظ تناسب اندام و استفاده از تغذیه مناسب.
- وازواپیدیدیموستومی: عمل وصل کردن دو انتهای قطع شده مجراهای وازدفران (لوله های منی بر)
- تزریق سیتوپلاسمی اسپرم: در روش(icsi) به صورت فیزیکی و مصنوعی اسپرم را به داخل تخمک تزریق می کنند.
- لقاح آزمایشگاهی: پس از بالغ شدن تخمدان ها در محیط آزمایشگاهی، آنها در معرض اسپرم ها قرار میگیرند.
- استخراج اسپرم: جمع آوری اسپرم از سایر دستگاه های تولید مثل.
سخن پایانی
ناباروری یکی از مسائل پربحث و مهم در حوزه بهداشت جنسی و زنان است که برای هر دو جنس (مردان و زنان) مطرح میشود. در این مقاله، به بررسی موضوع ناباروری در مردان پرداختیم. ناباروری در مردان میتواند به علتهای مختلفی ایجاد شود و میتواند تأثیرات عمدهای بر روی زندگی زناشویی و روانی فرد داشته باشد با مراجعه به پزشک متخصص میتوانید در مسیر سلامتی قرار بگیرید.